- Sử dụng trí tuệ nhân tạo trong việc giải mã và dịch các ngôn ngữ cổ, mở ra khả năng khám phá lịch sử và văn hóa của các nền văn minh cổ đại.
- Google Fabricius, một dự án tiên tiến, tận dụng công nghệ AI để giúp người dùng giải mã chữ tượng hình Ai Cập cổ, nâng cao hiểu biết và quan tâm đến di sản văn hóa thế giới.
Giải mã ngôn ngữ cổ xưa luôn là một thách thức ghê gớm đối với các nhà khảo cổ học. Tuy nhiên, một bước đột phá đã được thực hiện khi các nhà khoa học dữ liệu khai thác trí tuệ nhân tạo (AI) để dịch các văn bản cổ, bao gồm chữ hình nêm và chữ tượng hình Ai Cập, sang tiếng Anh.
Theo một báo cáo gần đây được công bố trên Oxford Academic, các nhà phát triển AI đã sử dụng thành công quá trình xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) để dịch các bảng chữ Cuneiform cổ đại được viết bằng tiếng Akkadian sang tiếng Anh. Báo cáo nêu bật rằng hàng trăm nghìn tấm bảng đất sét ghi chép lịch sử của Mesopotamia cổ đại đã chủ yếu không được chạm vào do số lượng chuyên gia có khả năng giải mã chúng là hạn chế.
Gai Gutherz, đồng tác giả của báo cáo và là kỹ sư phần mềm tại Google, đã đề cập trong một cuộc phỏng vấn với Decrypt rằng trở ngại lớn mà họ gặp phải là sự khan hiếm dữ liệu để huấn luyện các mô hình. Mặc dù vậy, họ đã thu thập được hàng chục nghìn ví dụ. Gutherz nhấn mạnh tầm quan trọng của tiếng Akkad, so sánh việc sử dụng nó ở Lưỡng Hà cổ đại với vai trò của tiếng Anh trong giao tiếp hiện đại.
Cuneiform, một trong những hệ thống chữ viết sớm nhất, có từ khoảng năm 3400 trước Công nguyên, được sử dụng để ghi lại nhiều phương ngữ cổ đại khác nhau như tiếng Sumer, Akkadian, Hittite, Aramaic và Old Ba Tư. Trong số các kho báu của nó có Sử thi Gilgamesh, được viết hơn 4.000 năm trước bằng tiếng Akkadian bằng chữ hình nêm.
Ứng dụng của AI trong khảo cổ học vượt ra ngoài ngôn ngữ. Vào tháng 5, một nhóm nghiên cứu người Ý đã minh họa cách AI có thể được sử dụng để xác định các địa điểm cổ đại ở vùng đồng bằng ngập nước của người Lưỡng Hà. Ngoài ra, Google Fabricius là một dự án sáng tạo cho phép người dùng giải mã chữ tượng hình Ai Cập cổ đại sang tiếng Anh bằng các công cụ trực tuyến. Theo Fabricius, chữ tượng hình có thể được coi là của Ai Cập cổ đại tương đương với biểu tượng cảm xúc.
Khi AI tiếp tục phát triển, các ứng dụng của nó trong việc giải mã các ngôn ngữ cổ đại đang tỏ ra vô giá trong việc làm sáng tỏ những bí ẩn về lịch sử của nền văn minh nhân loại.
